Batılı müttefiklerin Sovyet ablukasına karşı kazandığı Soğuk Savaş zaferi olan Berlin Hava Köprüsü’nün 75. yıldönümü için hazırlıklar yapılırken, bir anma sergisine ev sahipliği yapan müzelerden biri daha yakın tarihli bir jeopolitik çatışmanın sonrasını müzakere ediyor.
2. Dünya Savaşı’nın sonunda Alman Wehrmacht’ın resmi olarak teslim olduğu yerde bulunan Berlin Karlshorst Müzesi, Almanya’nın Sovyetler Birliği’ne karşı verdiği “acımasız imha savaşını” anıyor. Müze, Almanya ve Rusya Federasyonu’nun dostane ilişkiler sürdürdüğü 1995 yılında kuruldu. Müzenin koleksiyonu, müze girişinde duran bir Sovyet tankı da dahil olmak üzere Rusya’dan çok sayıda kredi içeriyor.
Ancak Almanya’nın kendisini işgalci Rus güçlerinden korumak için Ukrayna’ya milyarlarca avro değerinde askeri teçhizat sağladığı bir dönemde, Berlin Karlshorst Müzesi’nin idari yapısının en hafif tabiriyle zor. Mütevelli heyeti, Rusya’nın dışişleri, savunma ve kültür bakanlıklarından temsilcilerin yanı sıra üç Rus müzesinden ve Rusya’nın müttefiki Beyaz Rusya’dan bir üyeden oluşuyor.
Bir Ukrayna müzesi ve birkaç Alman kurumu ile dışişleri, savunma ve kültür bakanlıkları mevcut çatışmanın diğer tarafında kayyum olarak hareket ediyor. Ukrayna temsilcisi, Kırım’ın Rusya tarafından ilhakını protesto etmek için 2014 yılında yönetim kurulu toplantılarına katılmayı bıraktı.
Berlin Karlshorst Müzesi müdürü Jörg Morré, “Durum savunulamaz” dedi. “Bir dönüm noktasında olduğumuzu biliyoruz. Ama mütevellileri öylece masadan atamazsın. Bu kolay değil.”
2022 Rus işgali öncesinde yönetim kurulu tarafından onaylanan Airlift Sergisi, 29 Haziran’da açılacak ve eski Tempelhof Havalimanı’nda açık havada gerçekleştirilecek. 1948’de Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere, Batı Almanya’daki üslerden soğuk, aç ve Sovyet güçlerinin kapattığı Berlin’e yakıt ve yiyecek uçurdu.
Diğer iki müze ile birlikte düzenlenen girişsiz sergi, fotoğraf ve metinlerden oluşuyor ve Almanca, İngilizce, Fransızca ve Rusça olarak sunuluyor ve belgeler Ukraynaca dağıtılıyor. Gemideki Ruslara rağmen, Berlin-Karlshorst Müzesi Ukrayna davası için güçlü bir kampanya yürüttü.
21 Şubat’ta yapılan açıklamada, “Bu savaşı en güçlü şekilde kınamaya devam ediyoruz. Ukrayna halkıyla dayanışma içindeyiz.”
Müzenin kurulduğu sırada Almanya, yeniden birleşmeye müsamaha gösterdiği için Sovyetler Birliği’nin son lideri Mihail Gorbaçov’a ve Doğu Almanya’da konuşlanmış birliklerin hızla geri çekilmesi için Rusya’ya minnettardı. Almanya’nın Soğuk Savaş’ın barışçıl bir şekilde sona ermesinden duyduğu rahatlama, II. Dünya Savaşı’nda 24 milyon Sovyet vatandaşının katledilmesinden duyduğu suçluluk duygusuyla birleştirildi.
Morré, bu bağlamda, yeni müzenin “eyalet düzeyinde bir uzlaşma jesti” olduğunu söyledi. Federal hükümet tüm masrafları karşılıyor.
Morré, 2020 yılına kadar Rus ortak müzeler ile Berlin-Karlshorst Müzesi arasındaki işbirliğinin iyi çalıştığını söyledi.
Her zaman bir anlaşmaya varmanın yollarını aradık” dedi. “Gitti, artık çalışmıyor. Rus perspektifi giderek daraldı. Şimdi tamamen taraflı, propagandacı ve çarpıtıcı.”
Almanya kültür bakanlığı 8 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, bakanı Claudia Roth’un dışişleri ve savunma bakanlıklarıyla istişare içinde Berlin-Karlshorst yönetim kurulunun “yeniden yapılandırılmasına” hazırlandığını söyledi. Roth’un bir sözcüsü daha fazla yorum yapmayı reddetti ve Berlin’deki Rus büyükelçiliği yorum talebine yanıt vermedi.
Morré, müzesinde 2013’te açılan yenilenen kalıcı serginin odak noktası olan bu hatıra çalışmasının önemine ikna olduğunu söyledi. Sorun, dedi, “Rusya Federasyonu her şeyi sömürüyor: dünyadaki Sovyet zaferi. İkinci Savaş, bir Rus zaferi oluyor.”
‘Hayır, bunu yapmayacağız’ demek yeterli değil” dedi. Kendimizi Rus perspektifinden aktif olarak uzaklaştırmalıyız” dedi.
Morré, Kiev’deki 2. Dünya Savaşı Ukrayna Tarihi Ulusal Müzesi’nden Ukrayna yönetim kurulu temsilcisinin artık toplantılara katılmamasına rağmen, iki kurumun birlikte çalışmaya devam ettiğini söyledi. Ukrayna Müzesi’nden bir tarihçi, işgalden sonra Morré’nin Berlin’deki ekibine geçici olarak katıldı ve o zamandan beri Kiev’e döndü. Berlin-Karlshorst-Museum, Rusya Yüksek Mahkemesi tarafından 2021’de yasaklanan bir insan hakları grubu olan Memorial International’ın sürgündeki üyeleriyle de yakın işbirliği içinde çalışıyor.
Morré, şu anda yalnızca sürgündeki Rus tarihçilerle çalışabileceğini söylüyor. Berlin-Karlshorst Müzesi yönetim kurulunda temsil edilen üç Rus müzesinden meslektaşları – Devlet Tarih Müzesi, Wehrmacht Merkez Müzesi ve Moskova’daki Zafer Müzesi – sessiz ortaklar haline geldi.
“Rusya’da hala net bir tarih görüşüne sahip iyi müze meslektaşları olduğunu biliyoruz” dedi. “Ama bunu ifade edemiyorlar.”
Morré, federal hükümetin müzeyi Rus mütevellilerinden nasıl kurtarmayı planladığını bilmediğini söyledi. Bir olasılık, amaçlarından birinin “halklar arasında anlayışı geliştirmek” olan müzenin tüzüğünü Rusya’nın ihlali nedeniyle yasal işlem olabilir.
Rus mütevelliler ayrılırsa, Berlin-Karlshorst Müzesi de koleksiyonunun büyük bir bölümünü kaybedebilir. 20.000 nesnenin yaklaşık 1.000’i Rusya Federasyonu’ndan ödünç alınmıştır. Müzenin dışında sergilenen askeri teçhizata ek olarak, bu aynı zamanda iki buçuk yıllık Alman Leningrad kuşatmasından, bugünün St. Petersburg’undan kalma eserleri de içeriyor.
Morré, “Onları geri alacaklarını tahmin ediyorum,” dedi. “Çok büyük bir kayıp olur.”
Morré, müzenin kendisini artık bir “Alman-Rus” projesi olarak tanımlamadığını söyledi. Girişte asılı olan Rus ve Beyaz Rusya bayrakları, Rus işgalinin olduğu gün indirildi. Hala dalgalanan tek bir bayrak var, o da Ukrayna’nınki.
Morré, öngörülebilir gelecekte Rusya ile işbirliğinin yeniden canlanmasını bekleyemeyeceğini söyledi. “Uzun zaman alacak” dedi.
2. Dünya Savaşı’nın sonunda Alman Wehrmacht’ın resmi olarak teslim olduğu yerde bulunan Berlin Karlshorst Müzesi, Almanya’nın Sovyetler Birliği’ne karşı verdiği “acımasız imha savaşını” anıyor. Müze, Almanya ve Rusya Federasyonu’nun dostane ilişkiler sürdürdüğü 1995 yılında kuruldu. Müzenin koleksiyonu, müze girişinde duran bir Sovyet tankı da dahil olmak üzere Rusya’dan çok sayıda kredi içeriyor.
Ancak Almanya’nın kendisini işgalci Rus güçlerinden korumak için Ukrayna’ya milyarlarca avro değerinde askeri teçhizat sağladığı bir dönemde, Berlin Karlshorst Müzesi’nin idari yapısının en hafif tabiriyle zor. Mütevelli heyeti, Rusya’nın dışişleri, savunma ve kültür bakanlıklarından temsilcilerin yanı sıra üç Rus müzesinden ve Rusya’nın müttefiki Beyaz Rusya’dan bir üyeden oluşuyor.
Bir Ukrayna müzesi ve birkaç Alman kurumu ile dışişleri, savunma ve kültür bakanlıkları mevcut çatışmanın diğer tarafında kayyum olarak hareket ediyor. Ukrayna temsilcisi, Kırım’ın Rusya tarafından ilhakını protesto etmek için 2014 yılında yönetim kurulu toplantılarına katılmayı bıraktı.
Berlin Karlshorst Müzesi müdürü Jörg Morré, “Durum savunulamaz” dedi. “Bir dönüm noktasında olduğumuzu biliyoruz. Ama mütevellileri öylece masadan atamazsın. Bu kolay değil.”
2022 Rus işgali öncesinde yönetim kurulu tarafından onaylanan Airlift Sergisi, 29 Haziran’da açılacak ve eski Tempelhof Havalimanı’nda açık havada gerçekleştirilecek. 1948’de Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere, Batı Almanya’daki üslerden soğuk, aç ve Sovyet güçlerinin kapattığı Berlin’e yakıt ve yiyecek uçurdu.
Diğer iki müze ile birlikte düzenlenen girişsiz sergi, fotoğraf ve metinlerden oluşuyor ve Almanca, İngilizce, Fransızca ve Rusça olarak sunuluyor ve belgeler Ukraynaca dağıtılıyor. Gemideki Ruslara rağmen, Berlin-Karlshorst Müzesi Ukrayna davası için güçlü bir kampanya yürüttü.
21 Şubat’ta yapılan açıklamada, “Bu savaşı en güçlü şekilde kınamaya devam ediyoruz. Ukrayna halkıyla dayanışma içindeyiz.”
Müzenin kurulduğu sırada Almanya, yeniden birleşmeye müsamaha gösterdiği için Sovyetler Birliği’nin son lideri Mihail Gorbaçov’a ve Doğu Almanya’da konuşlanmış birliklerin hızla geri çekilmesi için Rusya’ya minnettardı. Almanya’nın Soğuk Savaş’ın barışçıl bir şekilde sona ermesinden duyduğu rahatlama, II. Dünya Savaşı’nda 24 milyon Sovyet vatandaşının katledilmesinden duyduğu suçluluk duygusuyla birleştirildi.
Morré, bu bağlamda, yeni müzenin “eyalet düzeyinde bir uzlaşma jesti” olduğunu söyledi. Federal hükümet tüm masrafları karşılıyor.
Morré, 2020 yılına kadar Rus ortak müzeler ile Berlin-Karlshorst Müzesi arasındaki işbirliğinin iyi çalıştığını söyledi.
Her zaman bir anlaşmaya varmanın yollarını aradık” dedi. “Gitti, artık çalışmıyor. Rus perspektifi giderek daraldı. Şimdi tamamen taraflı, propagandacı ve çarpıtıcı.”
Almanya kültür bakanlığı 8 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, bakanı Claudia Roth’un dışişleri ve savunma bakanlıklarıyla istişare içinde Berlin-Karlshorst yönetim kurulunun “yeniden yapılandırılmasına” hazırlandığını söyledi. Roth’un bir sözcüsü daha fazla yorum yapmayı reddetti ve Berlin’deki Rus büyükelçiliği yorum talebine yanıt vermedi.
Morré, müzesinde 2013’te açılan yenilenen kalıcı serginin odak noktası olan bu hatıra çalışmasının önemine ikna olduğunu söyledi. Sorun, dedi, “Rusya Federasyonu her şeyi sömürüyor: dünyadaki Sovyet zaferi. İkinci Savaş, bir Rus zaferi oluyor.”
‘Hayır, bunu yapmayacağız’ demek yeterli değil” dedi. Kendimizi Rus perspektifinden aktif olarak uzaklaştırmalıyız” dedi.
Morré, Kiev’deki 2. Dünya Savaşı Ukrayna Tarihi Ulusal Müzesi’nden Ukrayna yönetim kurulu temsilcisinin artık toplantılara katılmamasına rağmen, iki kurumun birlikte çalışmaya devam ettiğini söyledi. Ukrayna Müzesi’nden bir tarihçi, işgalden sonra Morré’nin Berlin’deki ekibine geçici olarak katıldı ve o zamandan beri Kiev’e döndü. Berlin-Karlshorst-Museum, Rusya Yüksek Mahkemesi tarafından 2021’de yasaklanan bir insan hakları grubu olan Memorial International’ın sürgündeki üyeleriyle de yakın işbirliği içinde çalışıyor.
Morré, şu anda yalnızca sürgündeki Rus tarihçilerle çalışabileceğini söylüyor. Berlin-Karlshorst Müzesi yönetim kurulunda temsil edilen üç Rus müzesinden meslektaşları – Devlet Tarih Müzesi, Wehrmacht Merkez Müzesi ve Moskova’daki Zafer Müzesi – sessiz ortaklar haline geldi.
“Rusya’da hala net bir tarih görüşüne sahip iyi müze meslektaşları olduğunu biliyoruz” dedi. “Ama bunu ifade edemiyorlar.”
Morré, federal hükümetin müzeyi Rus mütevellilerinden nasıl kurtarmayı planladığını bilmediğini söyledi. Bir olasılık, amaçlarından birinin “halklar arasında anlayışı geliştirmek” olan müzenin tüzüğünü Rusya’nın ihlali nedeniyle yasal işlem olabilir.
Rus mütevelliler ayrılırsa, Berlin-Karlshorst Müzesi de koleksiyonunun büyük bir bölümünü kaybedebilir. 20.000 nesnenin yaklaşık 1.000’i Rusya Federasyonu’ndan ödünç alınmıştır. Müzenin dışında sergilenen askeri teçhizata ek olarak, bu aynı zamanda iki buçuk yıllık Alman Leningrad kuşatmasından, bugünün St. Petersburg’undan kalma eserleri de içeriyor.
Morré, “Onları geri alacaklarını tahmin ediyorum,” dedi. “Çok büyük bir kayıp olur.”
Morré, müzenin kendisini artık bir “Alman-Rus” projesi olarak tanımlamadığını söyledi. Girişte asılı olan Rus ve Beyaz Rusya bayrakları, Rus işgalinin olduğu gün indirildi. Hala dalgalanan tek bir bayrak var, o da Ukrayna’nınki.
Morré, öngörülebilir gelecekte Rusya ile işbirliğinin yeniden canlanmasını bekleyemeyeceğini söyledi. “Uzun zaman alacak” dedi.